Bir zamanlar ordu-PKK savaşının karşıt cephelerinde yer alanlar, güneydoğuda birlikte ekmek yiyor.

İstanbul merkezli Adaleti Savunanlar Derneği'nden (ASDER) bir grup emekli asker, Kürtlerin barış sürecine bakış açısını dinlemek ve farklı sosyal kesimlere mensup sivil toplum liderleri ile ilişkileri geliştirmek için çıktıkları Diyarbakır, Mardin ve Batman gezisini kısa bir süre önce tamamladı.

Her iki tarafın katılımcılarından da ortak övgü aldığı görülen bu tarihi ziyaretler, barış süreci ilerlerken savaşın yaralarının da iyileşmeye başladığına dair bir işaret.

SES Türkiye'ye konuşan ASDER Genel Başkan Yardımcısı emekli albay Mustafa Hacımustafaoğulları, "Bizim orada gördüğümüz; her yere bahar gelmişti. İnsanların gözleri, gönülleri gülüyordu," diyerek şunları anlattı:

"Sağdan sola kadar herkesle görüştük. Hem asker gözüyle hem de sivil gözüyle bakmaya çalıştık. Bizim beyinlerimiz gerçekten sivil, dün üniformalıydık, ama bugün siviliz."

Devlet ya da ordu adına konuşamayacaklarının altını çizen ASDER üyelerinin büyük kısmı, esasen geçmişte siyasi ya da dini görüşlerine ilişkin iddialar neticesinde Yüksek Askeri Şura kararları ile görevlerinden uzaklaştırılmış kişilerden oluşuyor. Ancak askerlerin Türkiye toplumu içinde sahip olduğu manevi nüfuz, fikirlerine ağırlık kazandırıyor.

Yıllardır süren çatışmalar ve medyanın yaptığı sansasyonel haberlerin negatif yargılar oluşmasına sebebiyet verdiğini doğrulayan Hacımustafaoğlulları, açık diyalog ihtiyacına değinerek "böylelikle orta yolu buluruz," dedi.

Aslen Kütahyalı olan Hacımustafaoğulları, "Güneydoğuda en önemli eleştiri, Kürt kimliğinin inkar edilmesi. Osmanlı coğrafyasında Kürdistan tabiri coğrafik bir kavram olarak var. Bunun bile konuşulmadığı bir ülkede yaşıyoruz. Topluma resmi tarih, resmi dil şeklinde deli gömlekleri giydirilmiş. Geçmişte bu sorun çözülseydi PKK olmazdı, silahlı çatışmalar olmazdı," şeklinde konuştu.

Hacımustafaoğulları ile görüşen yerel liderler, askerlerin bu ziyaretini tplumsal barış yönünde atılmış tarihi bir adım olarak övgüyle karşıladı.

Batman Barosu Başkanı Ahmet Sevim, SES Türkiye'nin sorularını yanıtlayarak, "Onların bulundukları yerden bugün itibariyle bu noktaya varmış olmaları, bizimle aynı noktada buluşmuş olmaları önemlidir ve olumludur. Toplumun tüm kesimlerinin şiddetin sona ermesini istediğinin bir göstergesi," dedi.

Özgür-Der Diyarbakır Şube Başkanı Avukat Serdar Bülent Yılmaz da emekli askerlerle yaptığı görüşmelerin kendisini umutlandırdığını ifade etti.

Yılmaz, SES Türkiye'ye şöyle konuştu: "Emekli askerlerin oluşturduğu bir derneğin sürece müdahil olması güzel. Kendileri ile görüştüğümüzde, çok fazla kırmızı çizgilerinin olmadığını, hak ve özgürlükler konusunda gayet olumlu görüşlerinin olduğunu gördük. Bölge halkını gayet iyi anlıyorlar. Halkların barış içerisinde bir arada yaşamalarının asgari koşullarını çok iyi biliyorlar."

ASDER'in bu girişiminin halkın algılarında önemli bir değişimin de göstergesi olduğunu söyleyen avukat, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bugüne kadar asker konusunda halkın kafasında negatif bir imaj vardı, fakat sembolik de olsa bu tür faaliyetlerle bu imajın değişeceğini düşünüyorum. Askeri disiplinden geçmiş insanların bu noktaya gelmiş olması dahi zihniyetteki dönüşümü gösteriyor. Ben bunun ASDER ile sınırlı olduğunu düşünmüyorum. Bence muvazzaf askerlerden de benzer şekilde düşünenler var."

ASDER yetkililerinin ziyaret ettiği Mardin Sivil Toplum Kuruluşları Birliği Sözcüsü Mustafa Aydın da durumdan aynı şekilde övgüyle bahsetti.

SES Türkiye'nin görüştüğü Aydın, "Devlet halkıyla barışıyor. Sadece Kürtlerle değil, Süryaniler, Ermeniler ve başka halklar da var. Devletin vatandaş ile barışması sürecinde gerçekleşen bu görüşme, asker kökenli insanların da halkını önemsediğini gösteriyor. Dönüşü olmayan bir yoldayız, herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor," dedi.

Batman Demokrasi Platformu Sözcüsü Mehmet Demir, ASDER'in ziyaretinin Kürt toplumunun savaşın travmasını atlatmasına katkı sağlayacağı kanaatinde.

"Geçmiş bugünümüzü esir almış durumda. Ne yazık ki çok parlak bir geçmişimiz yok; geçmişimiz gözyaşı ve mezar taşları ile dolu. Bölge insanı için asker demek, yakınlarını alıp götüren insanlar demek," şeklinde konuşan Aydın, SES Türkiye'ye yaptığı açıklamaya şu sözlerle devam etti: "Bölge insanının asker ile sağlıklı bir platformda yüzleşmesi çok anlamlı olur. Aynı zamanda batı kamuoyunun geçmişle yüzleşmesi için geçmişin çekinmeden anlatılması lazım."

Kürt bölgesindeki başarılı turunu yeni tamamlayan ASDER, Kürtler ve Kürt sorunu konusunda ülkenin batısındaki olumsuz yargıların değiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerine de benzer içerikte geziler düzenlemeyi planlıyor.

ASDER'in "kırmızı çizgilere dokunacak" bir rapor hazırlığı içinde olduğunu da aktaran Hacımustafaoğulları, şöyle dedi:

"Bu raporun çok ses getireceğini düşünüyoruz. Mesleği askerlik olanların görüşü olarak topluma katkı sunmayı düşünüyoruz."