Sırbistan basını, hepsi aynı kaynaktan besleniyormuş gibi, “Kosova’da katliam hazırlığı” ifadesi içeren manşetler atıyor. Hemen hemen tüm gazeteler, Kosovalı Sırplar arasında panik havası oluşturmaya yönelik, asılsız haberler servis ediyor.
Sırp siyasetçiler de bu panik havasını, daha inandırıcı hale getirip, olabildiğince yayabilmek adına elden geleni yapıyor.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç’in “Kosova’daki Sırpların daha fazla zulme tolerans göstermeyeceği” ve “Sırplara zulmetmeye, onlara kötü davranmaya, öldürmeye başlarlarsa Sırbistan kazanacak” şeklindeki sözleri hiç masumane değil.
Dışişleri Bakanı Nikola Selakoviç’in “Kosova ve Metohiya’nın Arnavut tarafı önümüzdeki günlerde kelimenin tam manasıyla cehenneme hazırlanıyor” yönündeki ifadeleri ise Sırf provokatif siyasetinin bir parçası.
Bu sorumsuz ama planlı açıklamalar ile ileride yaşanması mutlak kontrollü gerginlikler için uygun zemin hazırlanıyor.
Oyunun farkındayız: Yapan, yaptınız diyendir.
1999 yılındaki, yaklaşık 15 bin kişinin öldürüldüğü, Kosova Savaşı’nın ardından bin 653 Kosovalı kayıplara karıştı. Bu insanlara dair hiçbir bir bilgi veya veri bulunmuyor.
Bilinen tek bir şey var: Sırbistan, Kosova’da birçok katliam gerçekleştirdi. Kosova Savaşı boyunca on binlerce kadına tecavüz edildi, 13 bin sivil Arnavut öldürüldü. Bunların bin 300’ü henüz çocuk yaşta idi.
15 Ocak 1999’da, Sırbistan’ın Kosova’da işlediği katliamların doruk noktası olan Reçak’ta 45 sivil, Sırp ordusu, özel polisi ve paramiliter oluşumları tarafından katledildi.
5 Nisan 1999’da Skenderaj’a bağlı Rezalla ve çevre köylerindeki 98 Arnavut yine Sırp ordusu ve polisi tarafından infaz edildi. Sadece üç kişi, bu katliamdan sağ kurtulabildi.
17 Nisan 1999’daki Poklek Katliamı’nda ise, aralarında 24 çocuğun bulunduğu, 54 sivil öldürüldü. Öldürülen çocuklar, altı ay ile 17 yaş arasındaydı. Öldürülen bu insanların cesetleri, bir evin bodrum katında yakılmıştı.
Bitmedi, bitmiyor: Aynı gün içerisinde Eski Çikatova’da gerçekleştirdikleri katliamda ise 24 Arnavut sivil öldürüldü.
Kosovalı Arnavut cephesinde durum tam olarak bu şekilde. Peki, Kosovalı Sırplar, bugün ne durumdalar?
Kosovalı Sırplar, ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 1,5’ini oluşturuyor. Ancak bu oranın kat kat fazlasına tekabül eden imkânlara sahipler.
Her şeyden önce: Sırpça, ülkenin tamamında, ikinci resmi dil. Kosovalı Sırplar, anaokulundan üniversiteye kadar, kendi ana dillerinde eğitim ve öğretim imkânına sahipler.
Kosova Meclisi’nde, kendi siyasi partileri ile temsil ediliyorlar. Devletin çeşitli kademelerinde, kendilerine ayrılan, azınlık kontenjanı üzerinden işe yerleşebiliyorlar.
Kosovalı Sırplar, yaşadıkları belediyelerde ve ülkenin diğer bölgelerinde; yıllardır vergi vermiyor, elektrik ve su faturası ödemiyorlar.
Dahası var: Sırpların çoğunlukta oldukları belediyelerde, Kosova devletini temsil eden hiçbir bayrak, flama ve benzeri semboller kullanılmıyor. Bunun yerine Sırbistan’a ait bayrak, flama ve semboller asılıyor.
Ve dahası: Bu bölgelerde, Kosova Cumhuriyeti yasama, yürütme ve yargı organlarının kararları uygulanmıyor, uygulanamıyor. 1990’lı yıllarda binlerce sivil çocuk, kadın, ihtiyar Arnavut’u katleden Kosovalı Sırp, elini kolunu sallayarak geziyor. Kosova Cumhuriyeti’ne ait kimlik, pasaport, araç plakaları ve diğer belgeler kullanılmıyor.
Sırbistan’daki Arnavutlar, Kosova’daki Sırpların sahip olduğu imkânların hiçbirine sahip değiller. Bu ülkede yaşayan Arnavutların birçoğu, üniversite tahsilini Kosova’da tamamlıyor. Ancak ‘Kosova Cumhuriyeti’ ibaresi yer alan diploma ve sertifikalar, Sırbistan’da kabul edilmiyor. Aynı şekilde Kosova Cumhuriyeti’ne ait kimlik, pasaport, araç plakaları ve diğer belgeler de kullanılamıyor.
Kosova Hükümeti, mütekabiliyet çerçevesinde, bu tek taraflı haksızlığa bir son verip, Sırbistan’a yönelik kararlar alınca; Sırplara yönelik baskı uygulandığı, zulmedildiği ve sürgün edilmek istendikleri yalanına sarılıyorlar.
Aslına bakılırsa, Sırbistan için, Kosovalı Sırpların hiçbir önemi yok. Belgrad yönetimi için tek önemli olan: Zararı en aza indirebilmek. Fiilen kaybedilen Kosova topraklarındaki imkânlardan olabildiğince fazla istifade edebilmek.
Sırbistan, mutlaka yürütme yetkisi verilerek, Sırp Belediyeler Birliği’nin kurulmasında ısrar ediyor. Sırp Belediyeler Birliği’ne bu yetkinin verilmesi, o bölgede yer alan tüm devlet kurumlarına yürütme yetkisi verilmesi anlamına geliyor. Bir başka ifadesiyle, devlet içinde devlet.
Sırp Belediyeler Birliği’nin kurulması istenen bölgede, Trepça Maden Ocağı, Uyman (Gazivoda) Hidrosantrali, Brezoviça Kayak Merkezi gibi Kosova için stratejik öneme sahip olan birçok kurum ve tesis bulunuyor.
Trepça’da 425 bin ton kurşun, 415 bin ton çinko, 800 bin ton gümüş, 185 bin ton nikel ve 6 bin ton kobalt maden rezervi olduğu tahmin ediliyor.
Brezoviça, Kosova kış turizminin gelişmesi için önemli merkezlerinden biri olabilecek, yüksek potansiyelli bir yer.
Yüzde 70’i Kosova, yüzde 30’u Sırbistan sınırlarında kalan yapay Uyman Gölü’nün de jeostratejik önemi var. Kosova’daki altı belediyenin ve Priştine şehrinin üçte birinin içme suyu buradan temin ediliyor. Ülkedeki 12 bin hektar arazinin sulaması, Batllava ve Badofça göllerinin suyu ve Kosova Enerji Şirketi’nin türbinlerinin soğutulması da Uyman Gölü’nden yapılıyor. Yeni Kosova (Kosova e Re) termik santrali ve Feronikel maden işletmesi de bu göle muhtaç.
Velhasıl: Sırbistan’ın Kosova ısrarı tamamen duygusal sebeplere dayanıyor.
