“OZON PERDESİ” MUCİZESİ
Prof.Dr.Mustafa NUTKU
Çağımızda dünya gündeminin en mühim meselelerinden bir kısmı da çevre meseleleridir.
“Çevre, âdemoğluna ruh üfürülüp beden elbisesi giydirildikten sonra ona takdim edilen bir emanet; çevre büyük bir insan, insan ise büyük bir çevredir.” Allah’ın güzel isimlerinden bir kısmı doğrudan veya dolaylı olarak çevre ile ilgilidir. Bunlardan yedi tanesi: Kayyum, Adl, Hakîm, Kuddüs, Muhsin, Bâri, Muksit’tir.
Çevre kirlenmesi ve tabiatın tahribinin ilk defa ateşin yakılması ile başladığı söylenebilir. 1869 yılında ABD’deki Massachusets Halk Sağlığı Komitesi’nin bildirisi ise, çevre meselelerinin dünyayı tehdit eder boyutlara geldiğinin ilk mühim bilimsel uyarısı niteliğindedir. Günümüzde çevre meseleleri büyük ölçüde, sanayileşme ve ona bağlı düzensiz şehirleşmeden kaynaklanmaktadır.
Çevrenin korunması için alınabilecek tedbirlerin temelinde temizlik ve israfsızlık bulunmaktadır. Kur’an tefsirlerinde ve hadislerde temizlik üzerinde önemle durulmaktadır. “Şüphesiz ki Allah çok tevbe edenleri sever. Çok temizlenenleri de sever.” (Bakara, 2/222) mealindeki Kur’an âyetinde: Allah’ın sevdikleri olarak önce çok tevbe edenlerden daha sonra da çok temizlenenlerden bahsedilmesi ile, maddî temizlikten başka, tevbe ile yapılan manevî temizliğin önemine de dikkat çekilmektedir. Buna göre, “Hakikî Çevrecilik”, asıl kirlilik olan manevî kirliliğe karşı olmayı ve buna tedbir almayı da ihmal etmeyen; hatta temizliğin manevî yönüne daha fazla ehemmiyet veren çevreciliktir. Peygamberimizin “Temizlik imandandır.” hadisinde bahsedilen temizliğin, maddî boyutu yanında tevbe ile yapılan manevî boyutu da gözden uzak tutulmamalı; manevî temizlik de ihmal edilmemelidir.
Çevre meseleleri çok geniştir: Küresel ısınma, orman tahribatı, toprak erozyonu ve çölleşme, ozon tabakasının delinmesi ve bu deliğin büyümesi, meraların azalması, göller ve akarsuların kirlenmesi, katı atıkların birikmesi, büyük şehirlerin havasının kirlenmesi, elektromanyetik kirlenme, radyoaktif kirlenme, gürültü kirliliği vd. üzerinde ayrı ayrı durulacak konulardır. Bugün dünyanın karşı karşıya bulunduğu çevre meselelerinin en mühimleri :
1 – Küresel ısınma,
2 – Ozon tabakasındaki deliğin büyümesi
olarak ifade edilmektedir. Küresel ısınmadan, son zamanlarda medyada çok bahsedilmiştir. Biz burada ozon tabakası (ozon perdesi) ve bunun tahribi ile alâkalı çevre meselesinden kısaca bahsedeceğiz.
Üzerinde yaşadığımız dünyanın atmosferi, okyanusları ve
3 02 (g) + 68 Kcal → 2 03 (g)
Oksijen atmosferde hacim bakımından %20, kütle bakımından ise %21 oranında bulunurken ozonun atmosferdeki ortalama miktarı hacim bakımından %0,02 ppm (milyonda kısım) dır; yani oksijenin on milyarda biri kadardır. Ozon, oksijenden daha kuvvetli yükseltgen (oksitleyici) olduğundan, yeryüzünde bulunması canlılar için çok zararlıdır. Yeryüzünde çok az olan ozon konsantrasyonu
Ozonun yerden
İlgili kimya kitaplarında, yerden
Burada dikkati çekmek istediğimiz asıl husus; yeryüzünde canlı-cansız tabiata zararlı çok aktif bir oksitleyici olan ozonun
Kimya kitaplarında, hidrojenin atmosferin üst tabakalarındaki konsantrasyonunun nispeten fazla oluşu, onun bağıl molekül ağırlığının küçük olması (2g) ile açıklanır; fakat hidrojen molekülünden 24 misli ağır olan (48g) ozon molekülünün, ayni sebebe dayalı olarak atmosferin yeryüzüne yakın kısmında en yüksek konsantrasyonda olması gerekirken, yukarıda bahsettiğimiz gibi, yeryüzüne yakın atmosferde çok az bulunup
Bu “ozon perdesi” kimya kitaplarında bahsedilenden başka, hayat boyu imtihanımızın olduğu bu imtihan dünyasındaki sebepler perdelerinden biri olarak, aklımızın nazarında neyi perdelemektedir?
Bu açıklamayı burada biz mi yapmağa çalışalım, yoksa sizin de yapabileceğinizi düşünüp “Arife tarif gerekmez” diyerek size mi bırakalım?
“Evet, izzet ve azamet isterler ki; esbab perdedâr-ı dest-i kudret ola, aklın nazarında.
Tevhid ve ehadiyet isterler ki; esbab ellerini çeksinler, te’sir-i hakikîden.”
(RN Külliyâtı, ll.Mesele)