MGK VE YAŞ'I YENİDEN DÜZENLEMENİN TAM ZAMANI
1961 Anayasası ile getirilen ve 1982 Anayasası ile de pekiştirilen, otoritenin TBMM'i ve Hükümetten alınarak, Anayasal Kurumlara verilmesi uygulamasının en önemli iki Kurumundan biri Milli Güvenlik Kurulu (MGK) ikincisi de Yüksek Askerî Şûra (YAŞ)'dır. Bununla ilgili olarak, 2008 yılının Kasım ayında "12 Eylül Gölgesinde Yeni Anayasa Çalışmaları" konulu bir panelde sunduğum bildiride bu iki kurum incelendikten sonra, sonuçta, bu kurumların mevzuatında yapılması gereken değişikliği aşağıdaki şekilde ifade etmiştim.
“1. Yüksek Askeri Şûra'nın kararları yargı denetimine açılmalı; Silahlı Kuvvetlerden re'sen emekliliğin yargı kararları dışında yapılamaması için 926 Sayılı Silahlı Kuvvetler Personel Kanununda ve sicil yönetmeliklerinde gerekli düzenlemeler yapılmalı; hukuk dışı tasfiyelerle ortaya çıkan mağduriyetlerin telafisi için, çıkarılacak yasal düzenlemelerin yürürlük tarihleri 1982 Anayasasının kabul tarihine götürülmelidir.
2. Milli Güvenlik Kurulunun (MGK) görevi; görevi zaten milli güvenliğin sağlanması olan, Yüksek Askerî Şûra’ya (YAŞ) verilmeli, Bakanlar Kurulundan MGK'ya katılan üyeler de YAŞ’a dahil edilmelidir.
3. MGK’u Cumhurbaşkanı Başkanlığında “DEVLET ŞÛRASINA” dönüştürülmeli, üyeleri TBMM, Yüksek Yargı, Yürütme ve Bağımsız Kurumların temsilcilerinden oluşmalı, bu kurulda TSK’ni sadece Genelkurmay Başkanı temsil etmelidir. Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin kadrosu tamamen sivilleştirilmeli, “Devlet Şûrası Genel Sekreterliği” haline dönüştürülmelidir...”
Milli Güvenlik Kurulu beş Orgenerali bünyesinde bulundurarak, TSK'yı politikanın göbeğine oturtuyor ve istişarî bir organ olsa da, TBMM'nin üzerinde bir kurula askerler emir komuta sistemine uygun olmayan bir yoğunlukta üye veriyor.
Milli Güvenlikten TBMM'ne karşı Bakanlar Kurulu sorumludur. Bu nedenle Bu Kurul Başbakanın başkanlığında toplanmalıdır. Başbakanın Başkanlığında toplanan YAŞ olduğuna göre YAŞ Bünyesinde değişiklik yapılarak, MGK'nun görevleri de bu kurula verilmelidir. YAŞ görevleri MGK'nın görevleri ile zaten örtüşüyor. MGK' na katılan diğer Hükümet Üyeleri yani, Başbakan Yardımcıları, İçişleri, Dışişleri ve Adalet Bakanları da YAŞ' a dahil edilmelidir.
Jandarma ile ilgili meseleler ve terfiler YAŞ'ta görüşülüyor ama İçişleri Bakanı YAŞ üyesi değil...
Milli Güvenlik, güvenlik planları, stratejileri, tatbikat ve manevralar YAŞ'ta görüşülüyor, ama dış politikanın, milli politikanın tespit ve uygulamasından sorumlu olan Dış İşleri Bakanı YAŞ' ta yok.
Askerî Yargı başlı başına bir olgu, hukuk dışı tasfiyeler ve askerî yargıyı ilgilendiren meseleler, YAŞ' ta görüşülüyor, ama Adalet Bakanı bu kurulda yok.
Savunma, İç İşleri, Dış işleri ve Adalet, Devletin Asli faaliyet alanlarıdır. Bu bakanlar da YAŞ'a dahil edilirse devletin asli fonksiyonları, güvenlikten sorumlu Başbakanın Başkanlığında toplanacak bu kurulda görüşülebilir.
Diğer taraftan, Başbakanın olmadığı zamanlarda, Kabineye Başbakan Yardımcıları vekalet etmektedir. Sonra koalisyon hükümetlerinde, koalisyon ortaklarına başbakan yardımcılıkları veriliyor. Hem YAŞ' ya kabinede sorumlu bir bakanın başkanlık yapması, hem de koalisyon ortaklarını YAŞ dışında bırakmamak için Başbakan Yardımcıları da YAŞ' ya dahil edilmelidir.
YAŞ' nın görevlerini düzenleyen 3. maddede, fıkralar "görüş bildirmek" şeklinde bitiriliyor. İstişarî bir kurul olduğu, daha da vurgulanmalıdır. Yani burada alınan kararların ayrıca, icraya dönüşebilmesi için yetkililerin onayına ihtiyaç var demektir. Yetkililer de, ya ilgili bakandır, ya bakanlar Kuruludur, ya da Bakan, Başbakan ve Cumhurbaşkanıdır.
Olağan dışı toplantılarına, Genelkurmay Başkanı veya Milli Savunma Bakanının teklifi ile Başbakan Karar vermeli. Gündemi için Başbakanın onayı alınmalı. Gerek duyulduğunda YAŞ' a Cumhurbaşkanı Başkanlık edebilmelidir.
Yukarıdaki şekildeki bir değişikliğin, Milli iradenin hakimiyeti için gerekli ve yeterli olduğu kanaatindeyim. 31 Mart 2010
Adnan TANRIVERDİ
Emekli Tuğgeneral
