S-400 SİSTEMİ SERÜVENİ
Türkiye’nin Eylül 2017 de Rusya ile imzaladığı 2.5 milyar dolar karşılığında toplam 4 bataryadan oluşan 2 adet S-400 sistemi anlaşması neticesinde; S-400 sisteminin parçaları Ankara’ya gelmeye başladı. Türkiye’nin Rusya ile S-400 sistemi alımı görüşmelerinden itibaren ABD nin çeşitli kurumlarından Türkiye’nin S-400 alımından vazgeçmesi için dolaylı veya doğrudan telkin ve tehditler yapılmıştır.Daha sonra Avrupa Birliği de Türkiye aleyhinde olmaya başlamıştır. Türkiye’nin ve hükümetin S-400 alımından vazgeçilmiyeceği kararlılığından sonra, ABD tehditlerini yaptırım boyutuna taşımıştır. Bu yaptırımlar ABD kongresinin Ağustos 2017 yılında çıkardığı ‘ ABD nin hasımlarıyla yaptırımlar yoluyla mücadele etme yasası’ na dayandırılmaktadır. ‘ CAATSA’ ( Countering America’s Adversaries through sanctions act ) olarak bilinen yasanın 231.md. ne dayandırılan yaptırımlar daha önce Rusya, İran ve K.Kore’ye uygulama yolunu açmıştı. Bu madde aynı zamanda Rusya’nın istihbarat ve savunma sektörleri ile alışveriş yapan kişi,kurum ve devletleri de kapsamı içine almaktadır. Türkiye’ye S-400 sistemi gelmeye başlayınca ,ABD ‘CAATSA’ kapsamında Türkiye’ye yaptırım yapacağının işarertlerini vermiye başladı. İlk olarak 1987 den beri Güney Kıbrıs Rum kesimine uyguladığı silah ambargosu yasasını kaldırdı. ABD Rumlara 2 milyon dolarlık bir askeri yardım yapacak.Buna karşılık Rum tarafı limanlarını Rus savaş gemilerine kapatacak. AB de Avrupa yatırım bankası ve Avrupa fonlarından yapılan yardımların kısılacağını duyurdu.
OLAYLAR BU HALE NASIL GELDİ ?:
22 Haziran 2012’de, bir savaş uçağımız Suriye tarafından Doğu Akdeniz’de düşürüldü. Türkiye Suriye’yi vurarak uçağımızın düşürülmesine cevap vermek istedi. Fakat Suriye’yi vurmamız halinde Suriye’nin de elinde bulunan balistik füzelerle (SCUD-B) karşılık vererek, İstanbul ve Ankara’yı vurabileceği,
Türkiye’nin de bu füzelere karşı savunmasının olmadığı göz önünde bulundurularak vaz geçildi.
Suriye’ de çıkan savaş Türkiye’nin hava savunma sistemlerini gözden geçirme ve modernize etme ihtiyacını tekrar gündeme taşımıştır.
Türkiye ,balistik füze tehdidine karşı hava savunma sisteminin takviye edilmesi amacıyla ABD ve NATO dan Patriot Füze Savunma Sistemi almak için talepte bulunmuştur. Fakat Türkiyenin bu talebi ABD tarafından kabul görmedi. Sadece bu kapsamda 2013-2015 yılları arası G.Antepte ABD, K.Maraşta Almanya, Adanada Hollanda, İncirlikte İspanya patriotları geçici olarak görev yapmıştır. 2015 ten ten sonra, ABD,Almanya ve Hollanda patriotları geri çektiler. Sadece İncirlikte İspanya’nın, K.Maraşta da İtalyan’ın SAMP-T leri 2016 yılından beri görev yapmaktadırlar.
Türkiye evvela ABD den Patriot füze savunma sistemi alımını 2013 yılında görüşmüş, ancak ABD nin Türkiye’nin teklif ettiği Patriotların ortak üretimi,teknik özelliklerinin Türkiye ile paylaşımı teklifini reddetmesi ve sistemin yüksek maliyeti ( 3.5 milyar dolar) sebebiyle Türkiye patriot almaktan vaz geçip başka sistem arayışına başladı.
Türkiye, kendi hava savunmasını başka ülkelere bırakamayacağını anladı. Stratejik bir ihtiyaç olan ve başka bir ülkenin inisiyatifine bırakılamayacak kadar önemli olan hava savunma sisteminin üretilmesi ve geliştirilmesi için çalışmalar başlatıldı. Bu kapsamda Türkiye uzun menzilli hava savunma sisteminin milli imkanlarla üretilmesi çalışmalarının yanında , farklı ülkelerden hava ve füze savunma sistemi tedarikini düşünmeye başladı.
İhtiyacı karşılamak üzere ihaleye çıkıldı. Yaklaşık 4 milyar dolar olan ilk projeyi Çin kazandı. Bu projede teknoloji transferi de vardı. Fakat iki yıl sonra ABD’nin baskısıyla proje iptal edildi. Gerekçe olarak; “Bu konuda milli bir proje geliştireceğiz” dendi.Fakat ne olduysa tekrar hava savunma sistemi satın alma arayışları başladı.
Türkiye evvela ABD den Patriot füze savunma sistemi alımını 2013 yılında görüşmüş, ancak ABD nin Türkiye’nin teklif ettiği Patriotların ortak üretimi,teknik özelliklerinin Türkiye ile paylaşımı teklifini reddetmesi ve sistemin yüksek maliyeti ( 3.5 milyar dolar) sebebiyle Türkiye patriot almaktan vaz geçip başka sistem arayışına başladı.
Dünyadaki hava savunma sistemlerinin incelenmesi neticesinde;Rusya yapımı S-400 sistemi daha uygun bulunmuştur. S-400 sistemi; stratejik ve taktik uçaklar, keşif uçakları ,savaş uçakları,taktik,operasyonel balistik füzeler,orta menzilli balistik füzeler,hipersonik hedefleri imha etmek üzere tasarlanmıştır. S-400 ler kısa (40-120 km.), orta (250 km.) ve uzun ( 400 km. ) menzili vurabiliyor. S-400 600 km. mesafedeki hedefi de algılama özelliğine sahip. S-400 sistemi 10 m.ye kadar alçak irtifadaki hedefleri vurabiliyor ( Patriot sistemi ancak minimum 60 m. yükseklikteki hedefi vurabiliyor,30 dak.aktif hale getirilebiliyor). S-400 Sistemi 5 dak. İçinde hazır hale getirilip, hedefe 10 sn. den daha az sürede tepki veriyor. Rusyanın, ortak üretim ve teknoloji transferi noktasında Türkiye nin beklentilerini karşılaması ve fiyat,teslimat konularının da uygun olması ( iki adedi 2.5 milyar dolar) neticesinde S-400 sis. satın alınma çalışmaları başlatıldı. Türkiye Eylül 2017 de imzaladığı anlaşmaya göre Rusya dan 2.5 milyar dolar karşılığında toplam 4 bataryadan oluşan 2 adet S-400 sistemi satın almayı kabul etmiştir.
ABD ve AB nin baskılarına rağmen , Türkiye, özellikle sayın C.Başkanının kararlı bir duruş göstermesiyle S-400 alımından vaz geçmemiştir. Anlaşma gereği olarakta S-400 parçaları Türkiye’ye gelmeye başlamıştır.Bir kaç ay içinde de tamamının geleceği söylenmektedir.
Gelecek yazı tahlil ve netice
